Zasady kompozycji w malarstwie pejzażowym i każdym innym, stanowią tylko wskazówkę, jak malować aby obraz był interesujący. Nie zawsze wiemy dlaczego dany obraz się podoba i ma to “coś”. Najczęściej jednak sukces wynika ze stosowania zasad kompozycji, które warto znać. Dlatego jeszcze raz przedstawiam te zasady w punktach:

Główny punkt obrazu

Każda scena powinna mieć swoją gwiazdę, która skupia wzrok oglądających. Reszta stanowi elementy drugoplanowe, wspomagające. Uwypuklenie najważniejszego elementu uzyskujemy przez:

  • najmocniejszy kolor i kolor dopełniający
  • największy kontrast kolorystyczny
  • ludzie, zwierzęta i wytwory rąk ludzkich najbardziej przyciągają wzrok
  • główna przestrzeń nie powinna być niczym zasłonięta, nawet w niewielkim stopniu
  • nie może mieścić się na środku obrazu (złoty podział)
  • elementy drugoplanowe powinny niejako wskazywać na element główny i prowadzić wzrok oglądającego ku niemu
  • należy unikać rozrzucenia dominujących elementów w różnych miejscach obrazu, gdyż będą ze sobą konkurować i oglądający będzie biegał wzrokiem od jednego do drugiego i nie będzie wiedział na co patrzeć. Elementy takie należy połączyć w jedną grupę blisko siebie.

 

Dwa główne obiekty na obrazie

Obraz może zawierać dwa miejsca zainteresowania, lecz dobre ich skomponowanie wymaga dużego doświadczenia. Istnieje przy tym duże ryzyko błędu.

  • nie może być jeden nad drugim
  • jeden musi być większy od drugiego
  • najlepiej umieścić je na przekątnej, w ostateczności na linii poziomej

 

Linie na obrazie

Wzrok oglądającego kieruje się wzdłuż najdłuższej i dominującej linii. Jeśli linia ta dochodzi do brzegu obrazu, wzrok wyjdzie poza obraz, a oglądający straci zainteresowanie. Jak tego uniknąć:

  • zwierzęta i ludzie powinny być odwrócone i patrzeć w kierunku środka obrazu
  • drogi, strumienie, rzeki i wszelkie linie nie powinny dochodzić do brzegu obrazu, wskazywać na brzeg
  • jeśli linia dochodzi do brzegu należy jej zakończenie czymś zasłonić, zmienić jej kierunek, niejako złamać przebieg linii

Linie (drogi, rzeki, strumienie)  powinny wchodzić na obraz wzdłuż litery S. Gorzej łukiem. Prostej linii należy unikać.

Nie zaczynaj linii od rogu obrazu.

Jeśli nie wiadomo skąd zacząć bieg linii lepiej tradycyjnie zacząć od lewej do prawej lub od lewego górnego rogu, tak jak czytamy książkę.

Głębia obrazu

Staramy się uzyskać obraz trójwymiarowy na dwuwymiarowej powierzchni. Jak tego dokonać:

  • obiekty powinny zachodzić na siebie
  • atmosferyczna perspektywa – wraz z oddalaniem się elementy powinny być coraz jaśniejsze a ich barwy coraz zimniejsze. Wraz z przybliżaniem się elementy nabierają cieplejszych kolorów i stają się ciemniejsze.
  • elementy dalsze powinny być mniejsze i mniej wyostrzone
  • obraz powinien mieć przynajmniej 3 plany: najbliższy, średni i najdalszy
  • perspektywa linearna
  • ciekawym efektem jest mgła, która sprawia wrażenie głębi
  • elementy bliższe powinny być kontrastowe, dalsze coraz mniejszy kontrast

Miejsce odpoczynku

Na pierwszym planie dobrze jest stworzyć miejsce odpoczynku dla wzroku, jasne i puste.

 

Kilka wskazówek jak ulepszyć obraz:

  • dobrze jest osłabić rogi obrazu aby nie przyciągały uwagi  – powinny być ciemniejsze i mniej wyostrzone
  • cień nie powinien być jednolity, lepiej dodać prześwity światła
  • różnicuj formy – obiekty obok siebie nie powinny mieć podobnych kształtów. Na przykład jeśli drzewa mają korony okrągłe, chmury nad nimi nie mogą być też okrągłe.
  • aby obraz był dobrze zrównoważony unikaj dużego obiektu w jednym z rogów. Obraz będzie sprawiał wrażenie jakby się miał przechylić bo jeden z rogów przeważy. Aby tego uniknąć dodaj, dla zrównoważenia, podobny, lecz mniejszy element po drugiej stronie.
  • pociągnięcia pędzla powinny kierować się ku wnętrzu obrazu a nie ku brzegom

Wskazówki kolorystyczne:

  • zamiast mieszać farby na palecie, niech mieszają się w oku oglądającego.  Jeśli użyjemy 3 kolory jako fakturę dla jakiegoś elementu to świetnie wygląda jeśli, patrząc z dystansu, utworzą one razem inny odcień.
  • Powinno być nie więcej niż 3 kolory w jednym elemencie. Nie powinno się mieszać razem więcej niż 3 kolory.
  • aby obraz był zharmonizowany warto powtarzać te same kolory w różnych miejscach. Obraz wygląda nienaturalnie jeśli jakiś element jest namalowany jednym kolorem, który nie powtarza się nigdzie na obrazie.
  • nie powinno się używać tego samego koloru w tle co na pierwszym planie, gdyż będzie to wyglądało tak jakby w pierwszym planie były dziury
  • kolory zimne i ciepłe wzmacniają się jeśli sąsiadują ze sobą
  • kolory zimne oddalają, a ciepłe przybliżają
  • farba nałożona grubo sprawia wrażenie że kolor jest jaśniejszy
  • w obrazie nie ma możliwości użycia tylu tonów kolorystycznych jak w naturze. Dlatego aby uzyskać mocno nasłonecznione miejsca trzeba wykorzystać kontrast czyli znacznie przyciemnić miejsca sąsiadujące.

Ważne jest aby nie sugerować się ślepo naturą. Jeśli malujemy obraz ze zdjęcia lub z natury, warto nieco poprawić to co widzimy w naturze. Na przykład jeśli widzimy dwa okrągłe krzewy obok siebie, na obrazie nie będą wyglądały dobrze, mimo że takie są w naturze.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

https://www.currys.com/template.htm?PAGE=ARTISTCOMMLIB&ECINFO=TT-LANDCOMP

2 Comments
  1. Pamietajmy zwlaszcza o grupowaniu i laczeniu powiazanych ze soba elementow, jezeli chcemy, by zaprojektowana przez nas strona internetowa czy publikacja papierowa byla czytelna dla odbiorcy. Istnieja tez zasady kompozycji niezalezne od wymienionych, nieoparte na matematycznych proporcjach czy psychologii widzenia, a na efekcie wizualnym.

Leave a reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *